Waardering

Het lijkt of de waardering voor kunst is afgenomen de laatste jaren. Die uitspraak is niet gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, maar op een hunch, een gevoel. Misschien wil een wetenschappelijk onderzoeker dit ooit tot op de bodem uitzoeken. Maar waarom zou een wetenschapper dat doen? Want wie zit daar nou op te wachten? En hoe belangrijk is het meten van waardering voor kunst nou helemaal?

Verplaatsing en dus het werk sparen, zou te kostbaar zijn

Een waardevolle wandschildering van Dolf Henkes, Het Scheikundelokaal (1954-1955), die zestien jaar geleden vanwege een sloop met veel moeite, inspanning en steun van bereidwillige financiers, nog werd verplaatst, werd dit jaar bruut gesloopt. De Hogeschool Rotterdam was destijds zeer blij met het werk van Henkes, dit bijzondere werk dat zij in hun gebouw mochten onderbrengen. En nu, bij een verbouwing van hun Business School, is het werk verwijderd, vernietigd. Verplaatsing en dus het werk sparen, zou te kostbaar zijn.

Het lijkt wel of de waardering voor kunstenaars is afgenomen. Ook die uitspraak is niet gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Mannes, het kunstwerk in Assen van kunstenaar QS Serafijn en architect Maurice Nio moest worden gerepareerd. De kunstenaar werd niet betrokken bij de opknapbeurt en het resultaat is een mislukking te noemen; het beeld glimt te veel en de houtstructuur is niet meer zichtbaar. Omdat het een ander kunstwerk is geworden, wil de kunstenaar het beeld laten verwijderen. Hij vreest voor imagoschade. De gemeente Assen is dat niet van plan en stelt bovendien dat de makers verantwoordelijk zijn voor de herstelkosten. De gerechtelijke procedure loopt nog.

Omdat het een ander kunstwerk is geworden, wil de kunstenaar het beeld laten verwijderen

En zo zijn er meer voorbeelden te noemen waarbij waardering voor kunst of kunstenaar niet meteen in het oog springt. Denk aan Blauwe Golven van Peter Struycken in Arnhem (1977), of – minder bekend – hoe onzorgvuldig er is omgesprongen met het grote land art kunstwerk op de Eerste Maasvlakte (1975-1979) van Teun Jacob en Kees Verschuren.

Hoe komt dat nou toch? Waarom gaat het bij kunst zo vaak in eerste instantie niet om de kunst, maar om andere belangen, geld? Hoe wordt waardering voor kunst bijgebracht aan kinderen en jongeren, zodat zij, wanneer ze later groot zijn en belangrijke beslissingen nemen – over een muurschildering bijvoorbeeld – weten wat hen te doen staat, weten dat niet alles is uit te drukken in geld? Waardering, als in het zien van de bijzonderheid ervan, de maatschappelijke waarde, de onvervangbaarheid, cultuurhistorische waarde. En ga zo maar door.

Onvervangbare kunst sneuvelt voor een business school

De overigens nogal wrange symboliek van de verdwenen Henkes-wanschildering zal niemand ontgaan zijn: onvervangbare kunst sneuvelt voor een business school. Omdat er geen budget wordt gevonden het kunstwerk te sparen.