Grenzen
Een grens is een denkbeeldige, scheidende lijn. Bijvoorbeeld een staatkundige grens, maar het kan ook om een figuurlijke, meer abstracte grens gaan. Het kan erg vervelend zijn om tegen grenzen aan te lopen en soms is het maar goed ook dat iemand tegen zo’n grens aanbotst. Een grens is er niet voor niets.
Binnen grenzen weet je wat mogelijk is, wat kan en mag en heb je bewegingsvrijheid. Buiten die grenzen wordt het ingewikkelder; wat zijn de regels, tot hoever kun je gaan? Het overschrijden van grenzen levert bijna altijd en op alle niveaus conflict op. De regels buiten de grenzen wijken af van der egels die we kennen of verwachten. Het handelen gaat dan niet meer om wat we weten, begrijpen en vanzelf doen of niet doen, maar om kennis vergaren, nieuwsgierig zijn, om je heen kijken, luisteren en het respecteren van de regels die buiten jouw grenzen gelden. Moeilijk, want het is niet altijd evident. Grenzen die nieuw zijn kunnen onduidelijk lijken en verkeerd worden geïnterpreteerd. En daar gaat het dan fout: tussen machten, landen, volken, mensen en dieren.
Het overschrijden van grenzen levert bijna altijd en op alle niveaus conflict op
Als we dichtbij huis kijken, naar de grenzen tussen mensen onderling, wordt de laatste tijd een aantal gedragsregels steeds duidelijker, nieuwe grenzen vragen om erkenning. Dat is een verandering en zoals elke verandering in een samenleving, gaat deze gepaard met spanningen. Denk aan de #metoo beweging, alle ontboezemingen die daar op volgden en de reacties daarop. Ook de Black Lives Matter beweging gaat over het erkennen van grenzen. Onder andere dankzij deze bewegingen is er een herijking gaande van waarden en normen, referentiekaders en sensitiviteit. Dat is niet makkelijk, maar het is goed en belangrijk om na te denken over nieuwe grenzen, of liever, grenzen die nauwkeuriger en duidelijker worden gedefinieerd. Wat volgt is een verschuiving op het gebied van het respecteren van grenzen die mensen stellen aan hun lichamelijke en geestelijke integriteit. Daarbij gaat het om alle mensen en in het bijzonder om mensen die deel zijn van één of meerdere ‘groepen’ zoals mensen van kleur, lhbtiq+’ers, praktisch opgeleiden, nieuwkomers, ouderen, vrouwen, fysiek of mentaal gehandicapten, et cetera.
Het is goed en belangrijk om na te denken over nieuwe grenzen, of liever, grenzen die nauwkeuriger en duidelijker worden gedefinieerd
Een grens is nooit statisch. Aan de grens – op de grens – speelt zich een spel af van verkennen, uitdagen, verdedigen en behouden. Vaak op een aardige, vriendelijke manier, maar geregeld op een agressieve manier. Van dat laatste kennen we allemaal de voorbeelden. Van de aardige manier ook. Er is een groep professionals waarbinnen velen de gave hebben om op een aardige manier grenzen uit te dagen of aan de orde te stellen: kunstenaars, makers. Grenzen oprekken, aanhalen, bevragen, bevestigen, onder vuur nemen, alternatieven bieden, zichtbaar maken, onder de aandacht brengen, benoemen, tonen, bekritiseren, becommentariëren, inzichtelijk maken; dat maakt het beroep van autonome kunstenaar, in al zijn verschijningsvormen, tot een van de belangrijkste in de wereld. Wat helaas niet kan voorkomen dat er ook kunstenaars zijn die grenzen overschrijden. Ook daarvan zijn meer dan genoeg voorbeelden bekend.
Dutch 
English