Gezond en fris

De positieve geluiden vliegen je om de oren wanneer het gaat over de stand van zaken van de kunst in Nederland. De sector is resistent en flexibel, creatief in het vinden van oplossingen, goed in het vinden van nieuw publiek, het aangaan van de gewenste samenwerkingen, en het – dan toch ook nog – leveren van kwaliteit. Het kan niet op. Maar het horen van die geluiden doet denken aan hoe het soms gaat bij negatieve gebeurtenissen die in het leven kunnen voorvallen: we kijken daarna liever naar de progressie dan naar de sporen die het heeft nagelaten.

Wie het kunstnieuws van de afgelopen weken de revue laat passeren, zou ook een wat minder positief beeld van de sector kunnen krijgen. Die zou bijvoorbeeld kunnen denken dat de overheidsbezuinigingen op kunst en cultuur hun vernietigende effect steeds duidelijker laten zien.

Wat gebeurde er zoal? Eind september maakte GEMAK in Den Haag bekend dat het eind dit jaar de deuren sluit. De financiële situatie was na de korting van maar liefst 75% voor de periode 2013-2016 te onzeker geworden. Het CBK Drenthe stopt per 1 januari met haar activiteiten en ook hier ligt de oorzaak bij de steeds verder verslechterende financiële positie. In Vlissingen sluit Willem3 eind dit jaar eveneens definitief de deuren ten gevolge van bezuinigingen en de Verkadefabriek in Den Bosch zou een bezuiniging van € 400.000 boven het hoofd hangen. Het bestuur van kunstencentrum de Appel in Amsterdam besloot om directeur Lorenzo Benedetti na een dienstverband van 15 maanden zijn ontslag aan te zeggen. De redenen zijn niet helemaal duidelijk, maar er wordt hevig over gespeculeerd: gevreesd wordt onder meer dat rendementsdenken bij het bestuur een rol heeft gespeeld. Museum Arnhem kampt met belastingschulden die zijn ontstaan nadat het museum is verzelfstandigd, maar nog steeds – in ruil voor subsidie – taken voor de gemeente uitvoert. Mede met het oog op mogelijke precedentwerking, kaartte de gemeente de zaak aan bij de Museumvereniging en wordt eveneens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten ingeschakeld. Dan was er ook nog het – niet al te verrassende – nieuws dat NRC Handelsblad bracht over achterblijvende sponsorinkomsten: “Veel grote culturele instellingen blijken vooralsnog niet in staat om de overheidsbezuinigingen te compenseren met voldoende toename van de eigen inkomsten.” En er werd een Rembrandt gekocht.

De sector lijkt zich in een Catch 22 situatie te bevinden: kwaliteit staat voorop, maar deze moet voor weinig, met de inzet van het nodige ondernemerschap, en met een breed publieksbereik worden geleverd. Dat is het beleid. In werkelijkheid stuiten instellingen bij de uitvoering daarvan op vele onmogelijkheden.

Waar is de positieve boodschap dan nog te ontdekken? Voor een beetje bestuurder is het geen probleem die toch te vinden en deze met verve en overtuiging uit te dragen, opdat de sector resistent en flexibel, en aan de oppervlakte gezond en fris blijft ogen. Met zo’n imago kan het gevoerde kunst- en cultuurbeleid van de afgelopen jaren dan toch nog als succesvol de boeken in.

Meer Covers & Opinie

ADVERTENTIES