Dissensus

Alleen via cultuur kunnen mensen zingeven aan hun leven en hun plaats in een samenleving. 

De core business van de cultuursector is het vormgeven van het samenleven. 

Via socialisatie (mensen in een sociale orde brengen), kwalificatie (mensen kennis en vaardigheden bijbrengen) en subjectiveren (mensen een autonome stem geven) wordt een cultuur levendig en in stand gehouden. 

Cultuureducatie draagt bij tot cognitieve vaardigheden, in de eerste plaats cognitieve vaardigheden op het vlak van cultuur zelf. 

Cultuurparticipatie levert een substantiële bijdrage aan zowel mentale als fysieke gezondheid. 

De cultuursector zet aan tot emotionele betrokkenheid en (zelf)reflectie. 

Culturele activiteiten leveren een bijdrage aan de groei van de (lokale) economie. 

Deelname aan culturele activiteiten leidt zowel tot het versterken van de sociale banden binnen de eigen groep als aan die met vreemden of onbekenden. 

Een levendige gemeenschap kan niet zonder een ruimte van culturele uitwisseling en dissensus waarin uiteenlopende meningen, attitudes en leefstijlen voortdurend botsen. 

Zowel economische als politieke crisissen hebben deels te maken met een gebrek aan aandacht voor en erkenning van cultuur. 

Het bovenstaande komt uit De waarde van cultuur, een onderzoek uit 2014 van de Rijksuniversiteit Groningen, waarbij de onderzoekers keken naar de cognitieve effecten, gezondheid, ervaringswaarden, economische en sociale effecten van cultuur.
Een heel ander onderzoek, het jaarlijkse museumonderzoek van The Art Newspaper, liet recentelijk zien dat door corona het bezoek aan de honderd grootste musea in de wereld vorige jaar met 77 procent afnam.

Zijn de Duitsers, Belgen en Engelsen later gelukkiger?

In Nederland zijn de musea en presentatie-instellingen – op wat proeven na – nog dicht. De Belgen, Duitsers, en Engelsen kunnen sinds respectievelijk 1 december 2020, 8 maart 2021 en 12 april 2021 hun musea en presentatie-instellingen weer bezoeken. 

Wat zouden de gevolgen van het sluiten van de musea op de lange termijn zijn? Zijn de Duitsers, Belgen en Engelsen later gelukkiger, ervaren ze dan meer zingeving en cohesie? Hoe verschillen straks de cognitieve vaardigheden op het vlak van cultuur – en hoe heeft dat effect op de toekomstige politieke waardering van kunst en cultuur? Zal er verschil bestaan in gezondheid, emotionele betrokkenheid en vermogen tot (zelf)reflectie? En de sociale banden met vreemden; zal onze collectieve xenofobie na zoveel culturele onthouding een nog vaststaander gegeven worden? En kunnen we überhaupt nog omgaan met dissensus of gaan we dat liever zo veel mogelijk uit de weg? 

We kunnen straks wél de hand – elleboog – schudden met de Fransen

We weten het niet. We kunnen straks wél de hand – elleboog – schudden met de Fransen. Daar gaan de musea niet eerder dan 12 mei weer open. In Nederland kunnen inmiddels mensen met een Museumjaarkaart op bezoek bij een van de geselecteerde musea; mits op tijd gereserveerd en alleen als er een sneltest is gedaan die is georganiseerd door een stichting die daar 925 miljoen euro van VWS voor ontving en waarvan het onduidelijk is hoe ze het geld uitgeven en hoe ze aan de opdracht zijn gekomen*. 

Om dissensus te vermijden, laten we het hier maar bij. 

* Bron: Eelke van Ark, Jan-Hein, Strop, Stefan Vermeulen (2020), Follow The Money, ‘Ministerie stort 925 miljoen voor entreetesten: in strijd met de wet, en zonder toezicht’, www.ftm.nl/artikelen/sneltest-evenementen-zwart-gat.