Globaal

Ook in Europa komen we meer en meer extreem-rechtse populisten tegen met een groeiende achterban. We kijken er niet eens meer van op. De winst van extreem-rechts in Europa ‘viel mee’. De Christen-Democraten en Sociaal-Democraten leverden in, de groenen en liberalen werden groter, net als de Eurocentrische partijen.

Wat betekent dit alles voor de kunst? Dat is afwachten.

Maar we zijn hier om over kunst te praten, dus: wat betekent dit alles voor de kunst? Dat is afwachten. Onlangs bleek uit cijfers van DutchCulture dat Nederlandse culturele activiteiten wederom sterk internationaal vertegenwoordigd zijn: in 2018 meer dan 15.000 Nederlandse culturele activiteiten in 108 verschillende landen. Duitsland en de Verenigde Staten zijn daarbij topbestemmingen.

Het lijkt er op dat we ook in de kunsten globaliseren. Dat is mooi, want we kunnen op die manier meer te weten komen van de wereld om ons heen en de wereld kan meer te weten komen over ons. Globalisering betekent ook dat politieke verschuivingen in landen als de VS en Brazilië consequenties hebben voor ons, dat we wereldwijd onze ogen wijd open moeten houden. Het betekent dat uitspraken van Bolsonaro in Brazilië over homo’s, vrouwen, het strafbaar stellen van links gedachtengoed en ideeën van ontbossing tot en met het goedpraten van militaire junta’s even veel aandacht verdienen als uitspraken van Baudet over werkende vrouwen, euthanasie en abortus. De wereld is steeds meer een geheel dat –vanuit ons perspectief– verder moet gaan dan alleen Europa.

Het betekent dat uitspraken van Bolsonaro in Brazilië over homo’s, vrouwen, het strafbaar stellen van links gedachtengoed en ideeën van ontbossing tot en met het goedpraten van militaire junta’s even veel aandacht verdienen als uitspraken van Baudet over werkende vrouwen, euthanasie en abortus.

Een plek waar ‘de wereld’ op vredige wijze, doch vol kritiek, bij elkaar komt is de tweejaarlijkse kunstbiënnale in Venetië. Verspreid over delen van de stad toont een groeiend aantal landenpaviljoens hun state of the art: Noord-Korea, Brazilië, Duitsland, de Verenigde Staten, Israël, Ghana, Ivoorkust, enzovoort; je vindt de landen zij aan zij en ze bezoeken elkaars paviljoen zonder paspoort op zak. Steeds meer niet-westerse landen doen mee, waardoor het beeld op de internationale kunst completer wordt en minder eurocentrisch. Politiek lijkt afwezig in Venetië, maar speelt wel degelijk een rol.

Het Braziliaans paviljoen toonde de film Swingeurra van het duo Bárbara Wagner en Benjamin de Burca, een verbeelding van volkscultuur (de dansbeweging swingueria) die het combineerde met zeer urgente vraagstukken over genderfluïditeit en homoseksualiteit (in 2018 werden in Brazilië meer dan 400 mensen uit de LGBTQ+ gemeenschap vermoord). In Venetië lijkt kunst sterker dan politiek en wordt kunst politiek en kritiek op de actuele politiek tegelijkertijd. Laten we hopen dat dit zo blijft en wereldwijd gemeengoed wordt. En laten we hopen dat Bolsonaro en zijn entourage de makers van en de hoofdpersonen in de film Swingeurra met rust laten.