Val kabinet en de kunsten
Na de val van kabinet Rutte IV deze zomer, verschenen meerdere artikelen over de gevolgen die dat zou kunnen hebben voor de culturele en creatieve sector. Op 22 november van dit jaar zijn de verkiezingen, gevolgd door de kabinetsformatie.
Totdat het nieuwe kabinet aantreedt, regeert het huidige kabinet in demissionaire status verder waarbij alleen de lopende zaken worden afgehandeld en er geen nieuwe grote initiatieven worden genomen.
Creatieve Coalitie
De Creatieve Coalitie beschreef drie mogelijke gevolgen daarvan: “De val van het kabinet kan leiden tot vertraging van belangrijke (wets)wijzingen die te maken hebben met de arbeidsmarkt. (…) Ook wetgeving die op de korte termijn behandeld zou worden dreigt vertraging op te lopen, zoals de nieuwe wet op auteurscontractenrecht. Deze wet moet makers en uitvoerende kunstenaars beter beschermen tegen machtige marktpartijen”. Een andere consequentie betreft onzekerheid over een aantal lopende mogelijke wetswijzigingen, zoals de btw-verhoging in de sector naar 21 procent.
De Creatieve coalitie noemt ook de onzekerheid met betrekking tot het toekomstige cultuurbudget en de kans dat een toekomstige bewindsvoerder minder affiniteit met de sector heeft dat de huidige staatssecretaris Uslu. Maar waar risico’s zijn, bestaan ook kansen: “Partijen kunnen in een nieuw regeerakkoord ook afspreken méér te investeren in de culturele en creatieve sector. Ook biedt een nieuw regeerakkoord de kans om betere afspraken te maken over het verdienvermogen van de sector, de algehele bestaanszekerheid en leven lang ontwikkelen.”
Kunsten ’92
Kunsten ’92 spreekt haar waardering uit voor staatssecretaris Uslu en is van mening dat moet worden doorgewerkt aan de vernieuwing van het cultuurbestel net als aan “hervormingen van de arbeidsmarkt in het algemeen en die van de culturele en creatieve sector in het bijzonder”. Net als de Creatieve Coalitie maakt Kunsten ’92 zich zorgen over het gemeente- en provinciefonds: “Meer dan 60% van de investeringen in cultuur door overheden worden gedaan door gemeenten en provincies. Daarom moeten gemeenten en provincies, en de gemeenten in het Caraïbisch gebied, genoeg middelen hebben in het gemeente- en provinciefonds, ook na 2026. (…) Zonder een wettelijke verankering of zorgplicht voor kunst, cultuur, erfgoed en de creatieve sector, is de kans heel groot dat investeringen in kunst en cultuur het kind van de rekening worden, waarmee eerlijke betaling van makers en de nabijheid van kunst en cultuur onder druk komen te staan.”
Een belangrijk probleem dat genoemd wordt is ‘ravijnjaar 2026’. In 2026 wordt de opbouw van het gemeente- en provinciefonds losgekoppeld van de uitgaven van de rijksoverheid en verbonden aan het bruto nationaal product. De verwachting is dat de omvang van dit fonds, de pot van gemeenten en provincies waarmee een groot deel van de culturele sector wordt gefinancierd, als gevolg daarvan flink zal krimpen. Meer dan 60% van de investeringen in cultuur door overheden worden gedaan door gemeenten en provincies.
Kunstenbond
Ook de Kunstenbond maakt zich zorgen dat belangrijke thema’s zullen blijven liggen, zoals grensoverschrijdend gedrag, extreme onderbetaling, de btw-verhoging, auteurscontractenrecht, een bredere arbeidsmarktagenda en fair practice. De Kunstenbond pleit ervoor om het perspectief van de maker, dat de staatssecretaris in haar beleid centraal stelde, te handhaven.
Paradisodebat
De val van het kabinet en de betekenis die dit kan hebben voor de cultuursector werd uitgebreid besproken tijdens het Paradisodebat op 27 augustus jl. Aan de orde kwamen vragen als Wat betekent de val van het kabinet voor de toekomst van het cultuurbeleid? Welke gevolgen en kansen zijn er? Welke koers kiezen we? Het levendig debat is terug te zien via de website van Kunsten ’92. Er werd veel gesproken over het beïnvloeden van de wetgeving om zo de positie van de sector te borgen. Bestuurskundige Martijn van de Steen gaf de sector als advies mee: lobby niet op de wet, maar lobby op de financiering!
Dutch 
English