Organisator Kunsten ’92 schrijft op haar website: “De pandemie heeft de pijnpunten in de culturele en creatieve sector en de samenleving blootgelegd, de verschillen uitvergroot en de uitdagingen van deze tijd nog voelbaarder gemaakt. De positie van zelfstandigen en makers is precair, de nood voor verandering naar een inclusievere samenleving is alleen maar groter en de klimaatcrisis wordt alsmaar alarmerender. Ondertussen duurt het nog wel even voordat onze sector volledig is hersteld van deze harde klap.
Hoe zorgen we dat we sterker uit deze crisis komen en wat nemen we mee uit de afgelopen anderhalf jaar? Welke kansen, uitdagingen en opdrachten liggen er voor de toekomst? En hoe pakt de culturele en creatieve sector haar essentiële rol voor de samenleving om de crisissen van deze tijd het hoofd te kunnen bieden?”
Hoe zorgen we dat we sterker uit deze crisis komen en wat nemen we mee uit de afgelopen anderhalf jaar?
Uitgenodigd om op deze zondagmiddag een pitch, of lezing, te verzorgen waren Marietje Schaake (o.a. directeur internationaal beleid Cyber Policy Center Standford University en voormalig Europarlementariër), Ann Demeester (kunstcriticus en directeur Frans Hals Museum), Merlijn Twaalfhoven (componist en creatief onderzoeker van maatschappelijke problemen), Imara Lemon (conservator Amsterdam Museum), Franceso Veenstra (architect en toekomstig Rijksbouwmeester) en Wouter van Ransbeek (directeur ITA). Moderator en presentator Aldith Hunkar sprak met een aantal cultuurwoordvoerders in de Tweede Kamer (aanwezig waren die van SP, PvdD, GroenLinks, VVD en D66).
Met name de lezingen waren interessant en gaven mooie inzichten. De uitspraken van de politici verrasten nauwelijks; er zou vooral gepraat moeten worden en actie ondernomen, maar het was weinig concreet: er moet een herstelplan komen met een meerjarenvisie die de vier jaar overstijgen, de kennisagenda moet worden gebruikt, kunstenaars moeten worden uitgenodigd voor gesprekken, er moet 400 miljoen extra bij (D66) en aan de randen van het systeem moet meer ruimte worden geboden (SP).
De uitspraken van de politici verrasten nauwelijks
Over wat er na het stopzetten van de huidige steunpakketten per 1 oktober gebeurt, is in Den Haag nog geen beslissing genomen. Cultuurwoordvoerders van SP, Partij voor de Dieren, D66 en GroenLinks zijn voorstanders van verlenging (“onvermijdelijk”) en zullen dit gesprek de komende tijd op de agenda zien te krijgen. Woordvoerder van de VVD, Van Strien, hield zich voornamelijk op de vlakte en benadrukte (nogmaals) dat er echt wel veel is gedaan voor de sector in de vorm van maatregelen en ondersteuning.
Blijf herhalen tegen iedereen die het wel of niet horen wil: “kunst is essentieel”
De eerdergenoemde sprekers benadrukten in hun pitches de nood-zaak en de urgentie van de sector. Investeer in cultuur, in plaats van subsidiëren (Veenstra), cultuur hoort bij de schijf van vijf (Demeester). Demeester deed een dringende oproep aan alle luisteraars om te blijven herhalen tegen iedereen die het wel of niet horen wil: “kunst is essentieel”. Alleen als we dat steeds maar weer doen, zullen meer mensen dat inzien en ernaar gaan handelen.
Lemon constateerde dat het systeem achterloopt bij de bewegingen die er zijn en riep makers op de politiek in de gaan. Van Twaalfhoven bepleitte het maatschappelijk belang van kunstenaars; hun unieke visie op maatschappelijke problemen mag niet verloren gaan. ITA directeur Van Ransbeek bepleitte de waarde van digitale cultuur als aanvulling op het bestaande aanbod.
Meer informatie
Paradisodebat 2021 terugkijken
Verslag op de site van Kunsten 92