Ontdek de Nacht

Beeld: Georgie Brinkman, The Lunar Moss Piglets in the Sea of Serenity, 2022.
Foto: Linsey Kuijpers

Tot en met 30 oktober vindt het programma Ontdek de Nacht plaats, een samenwerking met onder andere het Stedelijk Museum Breda. Aanleiding was de tentoonstelling Nachtvlucht over het werk van Pieter Laurens Mol in het museum. KOP en het museum schreven een open call uit voor startende kunstenaars om, geïnspireerd op het werk van Mol en de thematiek van de tentoonstelling, een tijdelijk werk in de openbare ruimte van Breda te maken waarin de nacht wordt ontdekt. De kunstenaars krijgen een honorarium, materiaalbudget en begeleiding van de ervaren kunstenaar Yasser Ballemans, ooit een van de oprichters van KOP.

Afgelopen juni presenteerden de vier geselecteerde kunstenaars de concretere uitwerking van hun voorstel. Eerder bezochten ze locaties in Breda en gaf Ballemans de eerste adviezen. Wat meteen opviel was het positivisme van de jonge kunstenaars; een bijna jaloersmakend positivisme, niet ingegeven door ervaring maar door flexibiliteit. Ze zullen er net zo lang aan werken tot het goed is.

Dit is wat KOP zo noodzakelijk maakt: met duidelijke hand jonge kunstenaars door een opdracht loodsen

Voor de presentatie hadden de kunstenaars geen proefmodellen of uitgewerkte tekeningen meegenomen. Ballemans gaf aan dat bij presentaties zoals deze beeldmateriaal en het tonen van onderzoek verwacht wordt. Het is voor hem lastig adviseren als er niets te zien is. Namens het museum was ook de curator aanwezig. Elke kunstenaar kan ook een klein werk tonen in de foyer van het museum als verwijzing naar de kunstwerken buiten. Maar ook hier zijn de ideeën van de kunstenaars nog niet concreet. De curator toont zich mild, er is nog tijd om door te geven wat ze willen. Maar niet alles kan, geeft ze mee, de ruimte van de foyer is beperkt.

Dit is wat KOP zo noodzakelijk maakt: met duidelijke hand jonge kunstenaars door een opdracht loodsen. Kenbaar maken wat er van ze wordt verwacht, wat het inhoudt om als kunstenaar professioneel te presenteren en hoe je onderzoek doet naar de haalbaarheid van je plan.

Georgie Brinkman, een van de geselecteerde kunstenaars, werkt met levend materiaal: mossen en tardigrades (minuscule meercellige diertjes). In 2019 stortte een ruimtevaartuig met een kolonie van duizenden tardigrades neer op de maan. Nu herschept Brinkman de crash site met een andere kolonie van tardigrades op een maansculptuur, waar ze in hun favoriete omgeving zullen leven; mos. Dit werk zal geplaatst worden nabij het hotel waar KOP is gehuisvest. Ze heeft vooral onderzoek gedaan naar het maken van de maan en hoe dat binnen budget is te realiseren. Ze is er nog niet uit en oppert meerdere ideeën. Ballemans noemt enkele bedrijven waar ze dit goed zou kunnen bouwen. Over het groeien van het mos maakt ze zich nog niet veel zorgen, eerst die maan regelen daarna komt de rest.

Sjors Smit wil met geblakerde sculpturen een parallel tussen de Bredase stadsbrand van 1534 en de rituele verbranding van Mol’s eigen kunstwerken trekken. Smit heeft vooral archiefonderzoek gedaan en bracht een bezoek aan het oudste huis in Breda. Daar zijn, in de kelder, nog sporen te vinden van die heftige brand. Hij heeft in zijn atelier al enkele brandjes gesticht om te beoordelen welke materialen wel en niet goed branden, en hoe lang het moet branden voordat het er goed uitziet. Op zijn mobiele telefoon toont hij enkele foto’s van deze experimenten.

De plannen van de kunstenaars zijn aansprekend en de relatie met het werk van Pieter Laurens Mol is onmiskenbaar

Alicia Kremser wil een zin op de stoep projecteren. Door een projector vast te maken aan een lantaarnpaal wil ze passanten de tekst text me when you’re home laten lezen. Kremser is net één dag afgestudeerd en ook in haar afstudeerwerk gebruikte ze projectoren. Ze laat op een iPad enkele foto’s hiervan zien. Voor Breda moet ze nog veel onderzoek doen. Misschien kan ze de kap van de straatlantaarn openschroeven en daar een sterkere lamp in aanbrengen? Dan werkt de projector in ieder geval, het licht is nu te zwak.

Naomi Jansen wil tijdens de zonopkomst op drie bijzondere plekken in Breda en op drie verschillende dagen, de zon verwelkomen samen met bewoners en lokale organisaties. Zo heeft ze een performance kunstenaar gevraagd een ritueel te ontwerpen en is ze in gesprek met een Capoeira vereniging. Het gaat behoorlijk voorspoedig. Het is nog wel de vraag hoe er zo ’s ochtends vroeg publiek op afkomt. Misschien moet ze mensen persoonlijk uitnodigen?

De plannen van de kunstenaars zijn aansprekend en de relatie met het werk van Pieter Laurens Mol is onmiskenbaar. Dankzij de collegiale ondersteuning van KOP, het museum en Ballemans doen deze kunstenaars waardevolle ervaringen op en ontstaat er een gevoel van collectieve verantwoordelijkheid. Met elkaar maken ze er iets moois van.

Meer informatie