In het openingsartikel van Quirijn van den Hoogen ‘De relatieve vrijheid van gemeentelijk cultuurbeleid’ wordt duidelijk gemaakt dat gemeentelijk cultuurbeleid in wezen ‘vrij’ is, wat betekent dat gemeenten geen verplichtingen hebben tot het subsidiëren van kunst en cultuur. De minister dient wel met de gemeenten te overleggen over het gevoerde beleid, maar het is niet zo dat gemeenten uitvoering geven aan landelijk cultuurbeleid. En dat terwijl de minister zonder de gemeenten haar beleid niet kan uitvoeren. Veel van de gemeentelijke cultuurfinanciering (tweederde van het totale cultuurbudget) gaat overigens in bakstenen zitten.
gemeenten hebben geen verplichtingen tot het subsidiëren van kunst en cultuur
Verder wordt in het artikel gesproken over het zogenoemde ‘ringenmodel’: het cultuurbeleid van gemeenten hangt vaak sterk samen met hun geschiedenis en met hun grootte. In kleine gemeenten (tot ongeveer 30.000 inwoners) is de infrastructuur beperkter dan in grotere gemeenten. Samenwerking lijkt hier een sleutelwoor , iets wat in de stedelijke cultuurregio’s al vorm heeft gekregen. Van den Hoogen wijst ook nog op de complicatie die optreedt wanneer kleinere lokale partijen een portefeuille onder zich hebben; zij hebben geen directe lijn met ‘Den Haag’, wat overleg ingewikkelder maakt, al was het maar omdat de visies op cultuur sterk uiteen kunnen lopen.
Mirthe Berendsen ging op zoek naar de rol van de VNG bij het bevorderen van gemeentelijk cultuurbeleid en sprak met diverse betrokkenen. Een van de dingen die blijkt uit die gesprekken, is dat door de overheveling van verantwoordelijkheden naar de gemeente, zoals is gebeurd met een aantal zorgtaken, de budgetten voor cultuur verder onder druk komen te staan.
Joke de Wolf schrijft over creatieve burgers en de openbare ruimte. Ze beschrijft hoe kunstenaars en makers een rol spelen en die naar zich toe trekken bij het invullen van de openbare ruimte en geeft concrete voorbeelden uit Utrecht (Werkspoor), Groningen (Het Resort), Almere (Cultuurfonds) en Rotterdam (Stichting NAC).
door de overheveling van verantwoordelijkheden naar de gemeente komen budgetten voor cultuur verder onder druk komen te staan
Ana Luisa Moura en Marcel Musch doken in het gemeentelijk beleid voor creatieve werkplekken. Steeds meer van deze plekken verdwijnen: “Met de toegenomen druk op zogenaamde transformatiegebieden en het afstoten van maatschappelijk vastgoed door gemeenten lijken deze plaatsen te verdwijnen. Wat doen gemeenten hieraan?”
Verder in deze Boekman onder andere een reportage van Nelly Rosa over het cultuurbeleid op Bonaire. Judie Finnies, directeur van het Terramar Museum op Bonaire daarin: “(…) we moeten beter nadenken én heldere beslissingen nemen over de balans – in geld en in beleidsaandacht – tussen presentatie van traditionele cultuur en cultureel erfgoed enerzijds, en nieuwe kunstscheppers, actieve kunstbeoefening in wijken, cultureel en maatschappelijk debat, kunst- en cultuureducatie op scholen anderzijds”.
alsof de wereld ophoudt bij de Nederlandse grenzen
Voorzitter van de Akademie van Kunsten Liesbeth Bik schreef voor deze Boekman een column waarin ze de vraag stelt of de lokale cultuurpolitiek kan bestaan in een geglobaliseerde wereld: “We zijn, misschien meer dan we ons realiseren, allang deel van een groter gedeeld lichaam, een groter systeem. Het is dan ook verbijsterden dat we desondanks lokaal blijven denken en handelen, alsof de wereld ophoudt bij de Nederlandse grenzen.” Om te eindigen met: “Elke politieke beslissing die we nemen is altijd ook, of misschien wel juist, een culturele beslissing. Denk groot. Denk anders. Hou op met het uitzetten van cultuur, want we hebben cultuur nodig.”
Boekman kunt u bestellen bij de Boekmanstichting, enkele van de artikelen uit Boekman #130 vindt u ook online op boekman.nl
Dutch 
English