Herziening cultuurbestel vergt brede aanpak en meer tijd

De raad adviseerde het al eerder en herhaalt ook nu het advies om de cultuurplanperiode te verlengen: “De Raad voor Cultuur vindt dat er nu een unieke kans ligt om de culturele en creatieve sector weerbaarder en wendbaarder te maken én gelijktijdig in te zetten op ruimte voor herstel van de sector na corona. (…) De gebruikelijke vierjaarlijkse cyclus om te komen tot een nieuwe subsidieronde voor cultuur is daarvoor te kort en zou met twee of vier jaar verlengd moeten worden.”

De raad heeft in de afgelopen twee jaar gesproken met jonge makers, werkenden in de sector, culturele instellingen en brancheorganisaties, gemeenten, provincies en fondsen om een beeld te krijgen van het effect van de pandemie op de sector. Daarbij kwam een aantal knelpunten naar voren op het terrein van cultuureducatie en -participatie, regionale spreiding, diversiteit van aanbod en publiek en op het terrein van een eerlijke en stabiele arbeidsmarkt voor makers en andere werkenden in de sector.

Een unieke kans om de sector weerbaarder en wendbaarder te maken én gelijktijdig in te zetten op ruimte voor herstel van de sector na corona

Waar de raad het eerder steeds had over een verlenging van de huidige subsidieperiode met twee jaar, overweegt het nu ook de mogelijkheid van een verlenging met vier jaar. Daarbij wil de raad slepende vraagstukken in het cultuurbeleid aanpakken.

“De raad stelt voor scherp te bekijken wat op de korte termijn gedaan moet worden en welke stappen op de langere termijn gezet kunnen worden. De meeste vraagstukken van cultuurbeleid vragen om een lange adem, terwijl op kortere termijn al gerichte stappen te zetten zijn. De raad ziet daarom een advies voor zich waarin hij een strategische visie op het cultuurbestel in 2035 combineert met een instrumenteler deel over de inrichting van de culturele basisinfrastructuur in de volgende subsidieperiode.”

Cultuurbestel 2035: aanzet voor een toekomstbeeld

De raad wil naar een bestel dat inclusief en eerlijk is voor makers en publiek, dat divers en pluriform is en dat in staat is om nieuwe ontwikkelingen en praktijken te faciliteren. Zo’n bestel denkt de raad graag met de sector verder uit, maar een toekomstbeeld van het cultuurbestel omvat in elk geval de volgende elementen:

• Het biedt iedereen in Nederland toegang tot beoefening en beleving van cultuur, tot ontplooiing en ontwikkeling.
• Het draagt in het hele land sterke culturele gemeenschappen; met in elke regio een vitaal cultureel ecosysteem.
• Het speelt optimaal en flexibel in op nieuwe praktijken en stimuleert samenwerking.
• Het koestert het bestaande en prikkelt tot vernieuwing; met ondersteuning en een gelijk speelveld voor een verscheidenheid aan disciplines en genres, verhalen en artistieke opvattingen binnen een eerlijke beroepspraktijk.
• Het subsidiestelsel is gericht op werkbare verantwoording, zinvolle beoordeling en ruimte voor kansrijke ontwikkelingen.

Vijf beleidsopgaven voor het cultuurbestel

De raad ziet vijf opgaven die prioriteit verdienen: cultuureducatie, actieve cultuurparticipatie, geografische spreiding, culturele arbeidsmarkt, diversiteit. Naast deze opgaven voor het cultuurbestel als geheel, spelen er bij het nieuwe besteladvies ook vragen over de inrichting van de culturele basisinfrastructuur en de subsidiesystematiek.

Naar verwachting presenteert staatssecretaris Uslu voor de zomer een herstelplan voor de culturele en creatieve sector.

Download ‘Beweging in het bestel’