Creatieve kracht voor maatschappelijke vraagstukken

Zo zet je je creatieve kracht in voor maatschappelijke vraagstukken

Op de kunstacademie leer je mislukking te omarmen, toeval toe te laten of een zoektocht te beginnen terwijl je geen idee hebt waar je naar zoekt. De manier waarop kunstenaars denken, blijkt waardevol te zijn bij het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken.

Tabo Goudswaard is kunstenaar, onderzoeker en sociaal ontwerper. Samen met Jetske van Oosten schreef hij het boek Maakkracht, waarin hij laat zien hoe je problemen in vijf stappen aan kunt pakken als maker, en zo de aanzet kan geven tot duurzame verandering. Dat zijn welkome inzichten, nu steeds meer kunstenaars hun werkterrein verschuiven van de museumzaal naar de sociaalmaatschappelijke werkelijkheid. Tegelijkertijd groeit in de maatschappij het besef dat het repertoire van kunstenaars een waardevolle bijdrage kan leveren bij het werken aan ingewikkelde problemen zoals milieuvervuiling, klimaatverandering of ongelijkheid. Creatieve professionals kunnen verandering in gang zetten op verrassende manieren.

In de maatschappij groeit het besef dat het repertoire van kunstenaars een waardevolle bijdrage kan leveren

Maar hoe zet je je kracht als kunstenaar in om bij te dragen aan verandering? Goudswaard onderscheidt vijf fasen binnen dat proces: agenderen, onderzoeken, voorstellen, testen en verankeren. In iedere fase kunnen kunstenaars een specifieke rol spelen. Het is daarbij goed je te realiseren dat: alle systemen gemaakt zijn, en dus veranderd kunnen worden; je zelf het systeem bent; iedereen maker kan zijn; je geen oplossing creëert maar verandering; en dat je verliefd moet zijn op het vraagstuk.

Op de bijeenkomst worden nog enkele tips gegeven die handig zijn bij het werken aan verandering:

• Vind een taal waarin je helder kunt uitdrukken wat de meerwaarde van jouw blik op maatschappelijke vraag stukken is
• Maak ruimte voor verandering
• Vergeet niet dat projecten meerdere rollen tegelijk kunnen vervullen
• Richt je op het proces en niet op het resultaat (ook tegenover opdrachtgevers)
• Maak je proces navolgbaar: neem mensen mee in wat je doet
• Omring je niet alleen met mensen die dezelfde mening hebben over het vraagstuk
• Maak eigenaarschap zo breed mogelijk
• Zorg voor mensen met mandaat in je team
• Blijf autonoom en kritisch

De gehele tekst vindt u op de website van Cultuur+Ondernemen