Een parallel gebruik van het idioom van artsen en verplegers, zoals ik me dat voorstel, is in deze tijd natuurlijk helemaal niet gek. Het aantal besmettingen met het coronavirus loopt weer op; duizenden mensen worden iedere dag positief getest en men vreest voor een nieuwe overbelasting van de ziekenhuizen. Diagnoses van andere ernstige ziekten worden niet of te laat gesteld waardoor in de nabije toekomst meer mensen zullen sterven aan bijvoorbeeld kanker. Psychische hulp voor mensen die het echt nodig hebben blijft vaker uit met alle maatschappelijke gevolgen van dien en veel mensen verliezen inkomen, wat doorgaans geen goed effect heeft op de lichamelijke, noch de geestelijke gezondheid.
De makers voelen als eerste de harde klappen die uiteindelijk resoneren in de hele sector
En dan zitten we ook nog het merendeel van de tijd thuis, met veel minder sociale interactie en veel minder bezoek aan kunst en cultuur. En dat laatste heeft niet alleen effect op ons eigen leven, maar ook op dat van de makers. De makers, de kunstenaars, het zijn de dragers – het zuurstof, de organen, de bloedsomloop – van de cultuursector en zij hebben het zwaar. Als eerste voelen zij de harde klappen die uiteindelijk resoneren in de hele sector.
De sector vecht, want zijn leven hangt ervan af
Hoe kan kunst en hoe kunnen kunstenaars overleven in een tijd waarin kunst nog maar nauwelijks aan de man en vrouw kan worden gebracht? Steeds meer kunstenaars verlaten het vak waardoor de sector talent verliest en meer en meer verzwakt. Wat doen we als de hele sector – in slechte gezondheid verkerend door het uitvallen van vitale onderdelen – straks een laatste doodsreutel geeft en ons verlaat?
Wat doen we als de hele sector straks een laatste doodsreutel geeft en ons verlaat?
Stelt u het zich eens voor, een leven zonder nieuwe kunst? We kunnen dan nog in het kunstverleden duiken, maar zonder verbeelde reflectie op het heden. Dan gaat de pracht van het heden aan ons voorbij en nemen we de wereld tot ons via feitenlijsten. Ons leven verandert in een spreadsheet waarin alles een vooraf gedefinieerde plek heeft en waarin geen ruimte is voor anomalieën. Geen verbeelding, geen verwondering, geen ontsnapping.
Ons leven verandert in een spreadsheet waarin alles een vooraf gedefinieerde plek heeft
Een onheilspellende gedachte; science fiction want zover zal het niet komen. Daarvoor zijn er zijn te veel mensen die hun creatieve en kritische vermogen laten spreken, moeten laten spreken. We waren net op weg om kunstenaars een betere plek in de wereld en in de cultuursector te geven. Met fair pay bijvoorbeeld, of met professionalisering, inclusiviteit, talentontwikkeling en alle andere speerpunten van cultuurbeleid die u hier in BK-informatie de revue heeft zien passeren. Nu gaat het echter om overleven.
Laten we er alles aan doen om de makers, de dragers van de sector, aan het werk te houden
Laten we er daarom alles aan doen wat we kunnen – iedereen op zijn of haar eigen manier – om de makers, de dragers van de sector, aan het werk te houden. Zodat we uiteindelijk niet een oorverdovende doodsreutel horen, het geluid van de laatste adem, die ons doet beseffen “de kunst is niet meer”.