In maart en april 2017 verbleef ik in Werkplaats Diepenheim. Bij aankomst in Diepenheim werd ik in het gebouw van de werkplaatsen hartelijk ontvangen. Mijn atelier bleek door de vorige resident, Alex Winters, speciaal voor mij ingericht te zijn. Een zithoek, werktafels en een bureau met biertjes, pinda’s en chocoladeflikken. Alleen het bureau bleef op zijn plek, de rest heb ik meteen omgegooid. Het gebaar van Alex om de ruimte in te richten aan het einde van zijn werkperiode en mij daar mee te verwelkomen is precies zoals ik Alex ken. Een heel gerichte en vriendelijke actie, die mij vooral deed beseffen de werkperiode volkomen naar mijn eigen hand te zetten. Een actie die ook illustratief is voor een residency als gastvrije en verwelkomende plek.
Het gastatelier in Diepenheim is onderdeel van de regeling Gastatelier Binnenland van het Mondriaan Fonds. Kunstvereniging Diepenheim, een presentatie-instelling met een waanzinnig mooi gebouw, biedt in samenwerking met Werkplaats Diepenheim ruimte voor onderzoek, ontwikkeling, experiment, bezinning en presentatie. Werkplaats Diepenheim is een soort spil in het web aan culturele initiatieven dat Diepenheim rijk is. Hierdoor verblijven er in de studio’s (één-kamer verblijven) en appartementen ook theatermakers, circusartiesten, lithografen of groepen studenten. De werkplaatsen en ateliers hebben een andere ingang in hetzelfde gebouw, met een gezamenlijke keuken waar ik met veel mensen kennis heb gemaakt en koffie gedronken. Maar meestal hing er een rust waarin er vooral plaats was om te werken. In mijn atelier, maar ook in de omgeving.
In mijn werk speelt het tekenen normaal slechts in de voorbereidende fase een rol. Ik maak vaak kleine werkschetsen of werktekeningen met afmetingen en ontwerpoplossingen om een object te kunnen bouwen. Ook maak ik tekeningen om te zien hoe een object zich gaat verhouden ten opzichte van een ruimte. Daarnaast maak ik vaak schetsen in Photoshop in combinatie met 3D software om bij voorstellen voor projecten of aanvragen een beeld te geven van het eindresultaat. Dit lijkt sterk op de manier hoe er in de architectuur ook vaak vooraf een visualisatie gemaakt wordt.
Mijn plan was om te onderzoeken of ik van mijn werktekeningen en schetsen tot nieuwe tekeningen kon komen die op zichzelf staand werk zouden kunnen zijn. Ik kwam er gauw achter dat mijn tekeningen altijd in dienst staan van een ander project. Om veel verschillende technieken en manieren van tekenen uit te kunnen proberen ben ik ontwerpen gaan maken voor een (op dat moment) fake project. Door het proces van het tekenen, het nadenken tijdens het werk, maar ook vooral het denken en stappen maken in beeld, ontstond er een ander werkproces waar ik erg tevreden over ben. De werktekeningen van niet of nooit te realiseren objecten in de openbare ruimte zijn autonome gedachtegangen geworden. Ook de uitkomsten van technische tekeningen en schetsen op foto’s zullen in de nabije toekomst vaker in mijn werk(proces) terugkomen.
Naast dit onderzoek ontstond er een ander ontwerp waarvan het idee mij al veel langer bezighield. Sinds 2000 werk ik aan een groeiend archief van objecten en straatmeubilair in de openbare ruimte. Vanaf 2014 heb ik dit groeiende archief ontsloten via out-box.nl. Gedurende de experimenten in Diepenheim, en het werken met deze foto’s kwam ik een collectie foto’s tegen waar veel tekst op aanwezig was. Doorgaans leg ik deze stapel aan de kant, maar ik besloot om te kijken of er iets uit kon komen. Door me juist te concentreren op die elementen die de foto eerder onbruikbaar maakten, de teksten in beeld, kon ik een lettertype destilleren. diep current is een onderkast font voor zowel digitaal als handgeschreven gebruik. Alle keuzes waren er op gericht om een alternatief voor BLOKLETTERS te maken. Omdat er een mogelijkheid was om kennis te maken met lithografie in de lithowerkplaats naast mijn atelier, heb ik als een soort tussenresultaat van dit grafische experiment een litho gemaakt.
Naast de tijd om me volledig te richten op de praktische zaken in mijn atelier was er ook veel tijd om te lezen en theorieonderzoek te doen. Ik las veel over verblijfsruimtes, openbare ruimte en place making. Ook verdieping in technieken en het updaten van mijn kennis over werktekeningen, isometrie en project visualisatie deed ik via boeken of het internet. De omgeving van Diepenheim biedt veel ruimte en rust. Ik heb de dagen vaak onderbroken met fietstochten naar monumenten, landschapswerken en andere kunst in de openbare ruimte. Het torentje van Wim T. Schippers bij Universiteit Twente in Enschede, een bizar Hundertwasser-achtig kantoorpand ‘aan de Stegge’ in Goor, en een prachtig landschapswerk van Shlomo Koren in Lochem zijn enkele voorbeelden van een enorme diversiteit die de omgeving biedt. De natuurgebieden laat ik dan nog even buiten beschouwing. Een enorm landmark die ik vele malen kruiste was het Twente Kanaal, voor een groot deel als werkverschaffing in de jaren 30 met schop en kruiwagen gegraven. Het is een ingreep in de regio die de textielindustrie moest dienen en nog steeds een weerslag heeft op de omgeving en bepalend is voor waar wegen en plekken zich bevinden.
De impact van het werken en leven in betrekkelijke splendid isolation had ik voor deze residency periode vooral meegemaakt bij andere kunstenaars in Hotel Maria Kapel, waar ik van 2010-2014 deel uitmaakte van de dagelijkse organisatie. Een groot verschil is hierbij wel dat ik in Diepenheim niet doelgericht naar een presentatie of tentoonstelling toe werkte, waar de kunstenaars bij Hotel Maria Kapel dat wel doen. Door mijn werkproces in Diepenheim uit elkaar te halen en sommige facetten compleet te vervangen ontstonden er nieuwe projecten. De presentatie van residenten 2016/17 van Werkplaats Diepenheim is nog te zien in de Kunstvereniging Diepenheim tot en met 27 augustus 2017. Deelnemende kunstenaars: Sanja Medic, Kim Habers, Alex Winters en Wouter Sibum.