In rechtReeKs neemt de Kunstenbond, vakbond voor kunstenaars en iedereen die werkt in de culturele en creatieve sector, een juridisch onderwerp onder de loep dat essentieel is voor de beroepspraktijk van de kunstenaar. Deze editie neemt wordt je meegenomen in de wereld van aansprakelijkheid. Advocaat Jet Hootsmans gaat deze keer in op de regels rondom het delen van een atelier.
Bij elke tekst in de serie rechtReeKs kiest de Kunstenbond een passende afbeelding gemaakt door één van haar aangesloten kunstenaars, die geen relatie heeft met de kwesties in het artikel. Dit keer: Marcel Blom, Roetsj! (hbd 50x70x12 cm)
De verhuizing van de Kunstenbond deed mij weer eens beseffen hoe belangrijk een fijne werkplek is. Al in de eerste week merkte ik het verschil. In ons oude kantoor stond mijn bureau aan een groot raam met uitzicht op het leven van de bewoners aan de overkant. Dit plekje voelde bijna als een tweede thuis. Nu zit ik aan een nieuw bureau, moet ik mijn draai vinden in een ander soort ruimte en mis ik mijn overburen.
Ik kan mij voorstellen dat wat voor mij geldt, voor veel kunstenaars nog veel sterker werkt. Een atelier is toch de plek waar ideeën tot leven komen. In het ideale geval zelfs een ruimte die je ondersteunt in je creativiteit, omringd door materialen en sporen van het creatieve proces.
Maar atelierruimte is schaars én duur. Het delen van een atelier is daarom voor veel kunstenaars een uitkomst.
In de praktijk houdt dit in dat de huurder een deel van het atelier onderverhuurt aan een collega-kunstenaar. Of het hele atelier voor bepaalde dagen. In ruil daarvoor betaalt de collega een vergoeding aan de huurder. Dit leidt tot lagere lasten en doordat je samen in dezelfde ruimte werkt, mogelijk tot extra inspiratie als bijvangst.
In de meeste gevallen mag je een ruimte alleen onderverhuren met toestemming van de verhuurder
De hamvraag hier is uiteraard, mag dat zomaar?
Het korte antwoord: nee. In de meeste gevallen mag je een ruimte alleen onderverhuren met toestemming van de verhuurder. Ook als onderverhuur logisch lijkt of de huismeester het wel best vindt. Ateliers vallen meestal onder de juridische categorie ‘overige bedrijfsruimte’, waarin huurders weinig bescherming hebben. Een verhuurder kan een verzoek tot onderverhuur dan ook afwijzen zonder daar een goede reden voor te geven.
Er zijn gelukkig uitzonderingen. In sommige ateliergebouwen of broedplaatsen is het toegestaan om je ruimte te delen. Meestal is dit dan vastgelegd in de huurovereenkomst. Vaak mag het delen van een atelier alleen tijdelijk, of moet de verhuur vooraf worden goedgekeurd door een commissie die beoordeeld of de onderhuurder aan de toewijzingsvoorwaarden voldoet. Toch biedt dit mogelijkheden voor meer flexibiliteit.
In sommige ateliergebouwen of broedplaatsen is het toegestaan om je ruimte te delen
De Kunstenbond ziet grote voordelen in het standaard toestaan van atelierdelen. Dat is niet voor niets. Het maakt atelierruimte niet alleen betaalbaarder, maar zorgt er ook voor dat meer kunstenaars toegang krijgen tot deze schaarse plekken. Zij zet zich er dan ook voor in dat de mogelijkheid tot het delen van een atelier op zo veel mogelijk plekken wordt toegestaan.
Het is een win-win: kunstenaars hebben meer vrijheid, verhuurders zien hun ruimtes beter benut en het scheelt voor beide partijen tijd, geld en juridische moeilijkheden. Bovendien brengt het kunstenaars samen.
Minder juridische rompslomp, meer ruimte voor creativiteit – precies zoals het zou moeten zijn.
30% korting op BK-informatie
Neem nu een abonnement op BK-informatie en ontvang hét vakblad voor beeldende kunst acht keer per jaar in de brievenbus (plus onbeperkt toegang tot de website).